Dywizjon 316

1. Odznaka dywizjonu:

2. Historia:

Dywizjon ten został sformowany 15 lutego 1941 roku na lotnisku w Pembery. Personel skompletowano z lotników, pochodzących ze 113. i 114. eskadry myśliwskiej oraz 1. pułku warszawskiego. Stąd też nazwa dywizjonu. Samoloty 316 identyfikowane były po literach SZ na kadłubie maszyny. Piloci nosili jedwabne szaliki koloru bordowego. Odznaka dywizjonu przedstawiała sowę na tle trójkątnej tarczy, a u dołu umieszczono napis SQ - dywizjon oraz numer dywizjonu - 316 (była to odznaka 113. eskadry myśliwskiej 1. pułku warszawskiego). Pierwszym dowódcą z ramienia RAF został s/ldr Donavan, a polskim - kpt. pil. Juliusz Frey. Pierwszymi samolotami na wyposażeniu dywizjonu były Hawker "Hurricane" Mk-I. Święto dywizjonu wyznaczono na dzień 25 marca, jako pamiątkę wykonania pierwszego lotu bojowego - w 1941 roku. Właśnie w tym dniu klucze samolotów osłaniały konwoje morskie w Kanale Bristolskim. 1 kwietnia doszło do pierwszej walki z samolotem niemieckim, w wyniku czego por. Aleksander Gabszewicz zapisał na swym koncie pierwsze zestrzelenie dywizjonu 316. Na początku czerwca 1941 roku dywizjon został usamodzielniony, co przyjęto z ulgą w sztabie personelu. Nieprzychylnie nastawiony do Polaków s/ldr Donavan musiał odejść.

3. Dowódcy:

3.1 Dowódca brytyjski :
* s/ldr Donovan

3.2 Dowódcy polscy :
* 15 lutego 1941 - 10 sierpnia 1941 - kpt. Juliusz Frey
* 11 sierpnia 1941 - 14 listopada 1941 - kpt. Wacław Wilczewski
* 15 listopada 1941 - 4 czerwca 1942 - kpt. Aleksander Gabszewicz
* 5 czerwca 1942- 28 grudnia 1942 - kpt. Janusz Żurakowski
* 29 grudnia 1942 - 15 września 1943 - kpt. Marian Trzebiński
* 16 listopada 1943 - 26 czerwca 1944 - kpt. Paweł Niemiec
* 27 czerwca 1944 - 6 września 1944 - kpt. Bohdan Arct
* 7 września 1944 - 5 lipca 1945 - kpt. Zygmunt Drybański
* 6 lipca 1945 - 10 września 1945- kpt. Michał Cwynar
* 11 września 1945 - 12 grudnia 1946 kpt. Paweł Niemiec

4. Uzbrojenie:
* Hawker Hurricane Mk-I - od 22 lutego 1941
* Hawker Hurricane Mk-IIA i Mk-IIB - od 2 sierpnia 1941
* Supermarine Spitfire Mk-VBi VC - od 13 grudnia 1941
* Supermarine Spitfire Mk-IXC - od 13 marca 1943
* Supermarine Spitfire Mk-VB - od 21 września 1943
* North American Mustang Mk-III - od 13 kwietnia 1944

5. Lotniska bazowania:
* od 22 lutego 1941 - Pembrey
* od 18 czerwca 1941 - Colerne
* od 2 sierpnia 1941 - Church Stanton
* od 13 grudnia 1941 - Northolt
* od 23 kwietnia 1942 - Heston
* od 31 lipca 1942 - Hutton Cranswick
* od 13 marca 1943 - Northolt
* od 22 września 1943 - Acklington
* od 12 lutego 1944 - Woodvale
* od 24 kwietnia 1944 - Coltishall
* od 1 lipca 1944 - West Malling
* od 11 lipca 1944 - Firston
* od 27 sierpnia 1944 - Coltishall
* od 2 października 1944 - Andrews Field
* od 16 maja 1945 - Coltishall
* od 15 sierpnia 1945 - Andrews Field
* od 5 listopada 1945 - Wick
* od 10 marca 1946 - Hethel


Samolot Supermarine Spitfire w barwach 316 Dywizjonu Myśliwskiego	Za odznakę Dywizjonu przyjęto godło eskadry 113 IV Dywizjonu Myśliwskiego, którego tradycje przejął 316. Przedstawiała ona żółto-czarnego puchacza umieszczonego w białym polu trójkątnej tarczy. Przy lewej krawędzi tarczy umieszczono napis 316 SQ - 316 Squadron - Dywizjon 316.

Dariusz Jaroszewski
Adrian Machura